Loading...
Yoga2023-09-08T19:45:53+03:00

Yoga

Ο Yoga είναι το ένα από τα 6 μεγάλα oρθόδοξα φιλοσοφικά συστήματα των Αρείων (αρχαίων Ινδών): Sāṃkhya, Yoga, Nyāya, Vaiśeṣika, Mimāmsā και Vedānta.

Στη μορφή που είναι σήμερα γνωστός ο Yoga, βασίζεται στο σύστημα του Patañjali. Το σύστημα αυτό ονομάζεται Rāja Yoga (η βασιλική οδός του Yoga) για να διακρίνεται από μεταγενέστερες εκδοχές και σχολές Yoga. Ο Yoga όπως έχει διατυπωθεί από τον Patañjali ονομάζεται επίσης και οκταπλός γιόγκα καθόσον η πειθαρχία του περιλαμβάνει τα ακόλουθα στάδια: 1) ρύθμιση συμπεριφοράς, 2) εσωτερική ρύθμιση, 3) στάση, 4) αναπνευστική ρύθμιση, 5) απόσυρση αισθήσεων, 6) εστίαση, 7) διαλογισμός και 8) συγχώνευση (ύψιστη ένωση). Ο μαθητής που ακολουθεί την πειθαρχία του Rāja Yoga εξασκείται στα στάδια αυτά με σκοπό να φτάσει στο ύψιστο και τελικό στάδιο της συγχώνευσης με τον Αληθινό Εαυτό.

Στο κείμενο που ακολουθεί αναπτύσσονται τα 8 στάδια και δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στα δυο πρώτα, δηλαδή τη ρύθμιση συμπεριφοράς και την εσωτερική ρύθμιση, που σήμερα από πολλούς αμελούνται με σκοπό να προχωρήσουν γοργά στα επόμενα. Επίσης διασαφηνίζονται οι πολλές και συχνές παρανοήσεις και παρεξηγήσεις που αφορούν το θέμα του Yoga στη Δύση.

Στον Όμιλο Μελετών γίνεται η θεωρητική αλλά και η έμπρακτη μελέτη αυτών των σταδίων. Η μελέτη αυτή βασίζεται σε μικρές πρακτικές ασκήσεις για καθημερινή ενθύμηση και εφαρμογή στην πράξη, που αναφέρονται και αφορούν όλα τα παραπάνω στάδια. Με τη μέθοδο διαλογισμού που προσφέρεται δίνεται η ευκαιρία για πρακτική εξάσκηση και αυτού του σταδίου. Ειδικά το στάδιο αυτό, λόγω της σημαντικότητάς του στην παραπάνω κλίμακα, παρακολουθείται σε τακτά χρονικά διαστήματα από έναν εμπειρότερο φροντιστή. Αυτό γίνεται με τη διεξαγωγή ατομικών φροντιστηρίων προς τον διαλογιζόμενο, με σκοπό παρασχεθεί κάθε δυνατή βοήθεια για τη βελτίωση της ποιότητας του διαλογισμού.

Στο κείμενο που ακολουθεί βασίστηκε η ομιλία που δόθηκε από τον κ. Νίκο Καζάνα, στο Συνεδριακό Κέντρο του Δήμου Νέας Ιωνίας, στις 24 Σεπτεμβρίου 2008:

Η Αλήθεια του Yoga

Ο τίτλος έχει δύο έννοιες. Η μια είναι μερικές αλήθειες όσον αφορά τον ίδιο τον yoga έτσι όπως διαδίδεται και ασκείται στην Ελλάδα. Η άλλη είναι μια σχετικά σύντομη περιγραφή του τρόπου με τον οποίο ο yoga του Patañjali, το αρχαίο αυτό φιλοσοφικό σύστημα που είναι η πηγή όλων των σύγχρονων μορφών γιόγκα, εκφράζει την αλήθεια για τον άνθρωπο. Η πλούσια Βεδική Παράδοση των Ινδιών έχει διασώσει τις διατυπώσεις του Patañjali σε 4 σύντομα κεφάλαια, που αποτελούν το οχταπλό σύστημα γιόγκα, aṣṭāṅga-yoga.

āṣṭāṅga-yoga
του Patañjali
ΟΧΤΑΠΛΟΣ ΓΙΟΓΚΑ
Yoga είναι ίσως η μεγαλύτερη εξαγωγή των Ινδιών στον κόσμο και ειδικά στη Δύση. Άλλες εξαγωγές είναι βέβαια η φιλοσοφία Vedānta, μέθοδοι διαλογισμού dhyāna και το ιατρικό σύστημα Āyurveda που έχει μια πιο ολιστική προσέγγιση στην ασθένεια. Αλλά υπερέχει ο yoga.

Όπως προσέχετε κάνω τον Γιόγκα όνομα αρσενικό. Αυτή είναι η πρώτη αλήθεια που πρέπει να γνωρίζουμε. Οι συνήθεις φράσεις είναι γένους θηλυκού – η γιόγκα, την γιόγκα, της γιόγκα. Αυτή είναι σοβαρή παρερμηνεία που δείχνει πως ο χρήστης τέτοιων φράσεων δεν ξέρει πολλά περί yoga. Η σανσκριτική λέξη είναι αρσενικού γένους: ο yogas. Αυτή συνδέεται γλωσσολογικά με την ελληνική “ο ζυγός” (ή το ζυγόν), τη λατινική iugum, την αγγλική yoke, τη λιθουανική jungas, τη ρωσική igo κλπ. Η βασική έννοια είναι “ένωση” ή “σύζευξη”˙ επίσης “καθυπόταξη, συγκράτηση, χαλιναγώγηση”. Μια άλλη χρήση είναι “πειθαρχία” και αυτή είναι καλή έννοια ειδικά για το επίθετο yukta δηλ “πειθαρχημένος” ή “ζευγμένος”.

Μια δεύτερη, πολύ σοβαρότερη, παρερμηνεία αφορά στις σωματικές ασκήσεις και στάσεις. Με τον yoga συνήθως σκεφτόμαστε εικόνες ανθρώπων που κάθονται οκλαδόν ή παίρνουν άλλες, για μας δύσκολες, σωματικές στάσεις.

Αυτές οι στάσεις λέγονται āsana. Āsana είναι βέβαιά το 3ο μέλος ή στάδιο του οχταπλού yoga. Αυτό μετεξελίχθηκε σε μεγάλο αυτεξούσιο κλάδο ονόματι hatḥa yoga και αυτός ο κλάδος τώρα γενικά θεωρείται “γιόγκα”. Αλλά ο Patañjali λέει μόνο (2.46) sthirasukham āsanam, δηλ “η στάση ας είναι σταθερή και άνετη”!

Τα 8 στάδια ή μέλη δίνονται στο 2ο κεφάλαιο (2.29):

Rāja-yoga : η Βασιλική Οδός του Γιόγκα
ΟΚΤΩ ΣΤΑΔΙΑ ΓΙΟΓΚΑ (χωρίο 2.29)
aṣṭa-āṅga-yoga

8) samādhi
7) dhyāna
6) dhāraṇā
5) pratyāhāra
4) prāṇāyāma
3) āsana 
2) niyama
1) yama
ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΗ (ΥΨΙΣΤΗ ΕΝΩΣΗ)
ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΣ
ΕΣΤΙΑΣΗ
ΑΠΟΣΥΡΣΗ ΑΙΣΘΗΣΕΩΝ
ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ
ΣΤΑΣΗ
ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ
ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ
Θα επανέλθουμε αργότερα να κοιτάξουμε τα δύο πρώτα στάδια yama και niyama. Το 4ο στάδιο είναι μια ρυθμιστική της αναπνοής prāṇāyama που συχνά σήμερα συνδυάζεται με το 3ο στάδιο. Αυτές οι ασκήσεις αναπνοής χρησιμοποιούνται και σε θεραπευτικές αγωγές. Ο Patañjali αναφέρει τέτοιες ασκήσεις νωρίτερα στο 1.32. Αυτές συνίστανται σε επιτάχυνση ή επιβράδυνση της ανάσας, επιμήκυνση της εισπνοής και εκπνοής ή το αντίθετο, εναλλακτική χρήση των ρουθουνιών για εισπνοή κι εκπνοή και παρόμοια.

Εδώ υπάρχει ένα μάλλον σοβαρό πρόβλημα το οποίο δεν φαίνονται να γνωρίζουν οι διάφοροι δάσκαλοι του γιόγκα στη Δύση. Το χωρίο 2.49 που αναφέρεται στη ρύθμιση αναπνοής δηλώνει απερίφραστα πως ο μαθητής αρχίζει αυτό το 4ο στάδιο μόνο αφού έχει εμπεδώσει πλήρως το προηγούμενο στάδιο άσανα.

Αρχαίοι και σύγχρονοι σχολιαστές προειδοποιούν πως αν αυτοί που επιδίδονται στο 4ο στάδιο δεν έχουν τελειοποιήσει το 3ο θα πάθουν διάφορες αρρώστιες. Και αυτό δυστυχώς είναι ένα γεγονός που παρατηρείται σε μεγάλη κλίμακα όχι μόνο στη Δύση αλλά και στην ίδια την Ινδία. Έτσι κάτι που θα μπορούσε να είναι πολύ ευεργετικό γίνεται βλαβερό. Αν λοιπόν δεν γνωρίζετε, μην πειραματίζεστε με τέτοιες ασκήσεις.

Το 5ο στάδιο είναι πια καθαρά εσωτερικό, νοητικό: pratyāhāra δηλαδή οι αισθήσεις αποσύρονται από τον εξωτερικό υλικό κόσμο και μένουν στον χώρο του νου. Το κλειδί είναι η όραση, η πιο εύχρηστη των αισθήσεων που περισσότερο από κάθε άλλη μας συνδέει με τον υλικό περίγυρο μας. Έτσι ο μαθητής κλείνει τα μάτια και η προσοχή του αποτραβηγμένη από εξωτερικά πράγματα αφήνεται στον εσώτερο χώρο του νου.

Το 6ο στάδιο Εστίαση, dhāraṇā, είναι η συγκέντρωση της προσοχής ολόκληρης και η συγκράτηση της στον εσώτερο χώρο του νου. Με άλλα λόγια η προσοχή δεν τρέχει τώρα σε διάφορα θέματα και διάφορες κατευθύνσεις με το γοργοκίνητο μυαλό. Αυτό άρχισε ήδη να γίνεται με το 4ο στάδιο όταν ο μαθητής παρακολουθεί με προσοχή την κίνηση της αναπνοής. Εδώ τώρα, στο 5ο στάδιο, καθώς όλες οι αισθήσεις περιορίζονται μέσα στον χώρο του νου αρχίζει ο έλεγχος αυτού του αεικίνητου στοιχείου που δεν σταματά να σκέφτεται, να σχολιάζει τα πάντα ή να αφαιρείται σε ονειροπολήσεις. Η ομφαλοσκόπηση, δηλαδή η επικέντρωση της προσοχής στο σημείο του αφαλού είναι ένα μεγάλο βοήθημα για το στάδιο dhāraṇā που σημαίνει επίσης “στήριξη, διάρκεια”.

Το 7ο στάδιο είναι Διαλογισμός dhyāna. Εδώ ο νους γαληνεύει καθώς αδειάζει από κάθε στοιχείο κι εντύπωση και κάθε κίνηση καταπαύει. Εδώ ο μαθητής, δηλαδή ο σύνολος νους, προσεγγίζει την αληθινή φύση του ή τον αληθινό Εαυτό του. Έτσι για πρώτη φορά ο άνθρωπος αποκτά σταθερότητα.

Στο 8ο στάδιο samādhi, συγχώνευση, συνένωση, όλη η προσοχή, όλη η συνείδηση και δύναμη του ανθρώπου συγχωνεύεται σε μια ανώτερη οντότητα που είναι, και πάντα ήταν, η ανώτερη αληθινή φύση του: εδώ είναι μια ενιαία ύπαρξη, συνείδηση και ευτυχία στην απεριόριστη ουσία του υπέρτατου Εαυτού. Εδώ λέγεται να είναι η αληθινή και αμετάβλητη πραγματικότητα.

Αυτή είναι η πειθαρχία του Rāja Yoga του Patañjali, δηλαδή η Βασιλική Οδός Γιόγκα για την Αυτοσυνειδητοποίηση, όπου ο μικρός άστατος εαυτούλης συγχωνεύεται στον Μεγάλο αμετάβλητο Εαυτό. Το στίγμα δίνεται από το 2o κιόλας χωρίο.

yogaś citta-vṛtti-nirodha (χωρίο 1.2)
Ο Γιόγκας είναι η κατασίγαση κινήσεων του νου.
Η λέξη ni-rodha είναι πολυσήμαντη: κατάπαυση, κατασίγαση, συγκράτηση, τιθάσευση, χαλιναγώγηση. Η πρόθεση ni- δείχνει εσωτερική διείσδυση κι εκλέπτυνση ή ανύψωση. Δεν πρόκειται για ύπνο ή χαλάρωση όπως λέγεται συχνά σε πολλά γυμναστήρια γιόγκα – ένα γλυκό λυκόφως όπου μουλιάζει ο νους. Είναι διείσδυση σε λεπτότερα, βαθύτερα, ανώτερα στρώματα νόησης, όπως τονίζεται σε πολλά χωρία (1.29, 1.51, 2.51, 3.5 κλπ). Με αυτή την κατασίγαση, λέει το επόμενο χωρίο 1.3, ο Εαυτός παραμένει στην αμετακίνητη ενότητα του ως θεατής.
tadā draṣṭuḥ svarūpe avasthānam (χωρίο 1.3)
Τότε ο Εαυτός ως θεατής παραμένει μόνος στην αληθινή φύση του.
Αυτό είναι το 8ο και τελικό στάδιο, samādhi.
ΟΚΤΩ ΣΤΑΔΙΑ ΓΙΟΓΚΑ
aṣṭa-āṅga-yoga (2.29)

8) samādhi 
7) dhyāna
6) dhāraṇā
5) pratyāhāra
4) prāṇāyāma
3) āsana 
2) niyama
1) yama
ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΗ (ΥΨΙΣΤΗ ΕΝΩΣΗ)
ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΣ
ΕΣΤΙΑΣΗ
ΑΠΟΣΥΡΣΗ ΑΙΣΘΗΣΕΩΝ
ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ
ΣΤΑΣΗ
ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ
ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ
Αλλά για να φτάσει ο μαθητής εδώ στην υπέρτατη ενότητα πρέπει να περάσει τα 7 προηγούμενα στάδια.
yogaś citta-vṛtti-nirodha (χωρίο 1.2)
Ο Γιόγκας είναι η κατασίγαση κινήσεων του νου.
cittavṛtti είναι οι κινήσεις που απορροφούν κι εξαντλούν τη δύναμη της προσοχής και ζωτικότητας του ανθρώπου και γίνονται τα εμπόδια στη συνειδητοποίηση του αληθινού Εαυτού και των ανώτερων δυνάμεων που έχουμε. Αυτές οι δυνάμεις λέγονται siddhi ή vibhūti “ικανότητα” και περιγράφονται στο 3ο κεφάλαιο, (δηλαδή τηλεπάθεια, τηλεκίνηση κλπ). Αυτό που ο μαθητής του γιόγκα πρέπει να γνωρίζει καλά είναι τα εμπόδια που κρατούν αιχμάλωτη την προσοχή του. Το χωρίο 1.30 παρουσιάζει 9 κατηγορίες καταστάσεων που προκαλούν τις πολυποίκιλες ταραχές στο νου μας.
ΑΙΤΙΕΣ ΤΑΡΑΧΗΣ (χωρίο 1.30)
ΑΡΡΩΣΤΙΑ, ΑΔΥΝΑΜΙΑ (ΤΟΥ ΝΟΥ), ΑΜΦΙΒΟΛΙΑ,
ΑΜΕΛΕΙΑ/ΑΠΡΟΣΕΞΙΑ, ΟΚΝΗΡΙΑ, ΜΗ-ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ,
ΛΑΘΟΣ ΘΕΩΡΗΣΗ, ΑΝΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΑΣΤΑΘΕΙΑ.
Αυτή η τελευταία κατάσταση, αστάθεια, μας βασανίζει πιο πολύ από τις άλλες. Ξέρουμε πόσο ευμετάβλητα είναι τα συναισθήματά μας, πόσο εύκολα (ή κάποτε δύσκολα) αθετούμε υποσχέσεις που δώσαμε στον εαυτό μας, σε άλλα άτομα, στην κοινωνία ή στον Θεό που πιστεύουμε – για να έχουμε κάποιο κέρδος, κάποια απόλαυση, κάποιο βόλεμα. Αυτή η αστάθεια είναι ο χειρότερος δαίμονας μας.
Αυτές οι καταστάσεις και οι συνακόλουθες κινήσεις έχουν τη ρίζα τους, λέει ο Patañjali, σε 5 βασικά ελαττώματα, kleśa.
5 ελαττώματα kleśa (2.3)
avidyā
ΑΓΝΟΙΑ
asmitā
ΕΓΩΙΣΜΟΣ
(ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ ΥΠΑΡΞΗ)
rāga
ΑΡΕΣΚΕΙΑ
(ΠΑΘΟΣ)
dveṣa
ΑΠΕΧΘΕΙΑ
abhiniveśa
ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΣΗ ΣΤΑ
ΕΓΚΟΣΜΙΑ
Άγνοια είναι η μη-γνώση του Συνόλου, δηλαδή όλων των κόσμων και φαινομένων. Γι αυτό και τα διάφορα μοντέλα του σύμπαντος αλλάζουν κάθε 100 ή 200 χρόνια. Στην άγνοια νομίζουμε πως ο υλικός κόσμος είναι η μόνη πραγματικότητα και θεωρούμε μόνιμο το παροδικό, ευτυχία τη δυστυχία, δύναμη την αδυναμία και παρόμοια. Η άγνοια είναι το έδαφος ή πλαίσιο στο οποίο αναπτύσσονται τα άλλα τέσσερα.

Το αίσθημα του εγωισμού, της ξεχωριστής μας ύπαρξης είναι αρκετά οικείο και έντονο. Προέρχεται από τη λάθος αντίληψη να νομίζουμε πως είμαστε αυτό που βλέπουμε – ή κατά τον Patañjali, ο θεατής νομίζει πως είναι το θέαμα (2.6). Με άλλα λόγια ταυτιζόμαστε με το υλικό σώμα μας ξεχνώντας τα λεπτότερα σώματα μας και την ενότητα της ανθρωπότητας. Βλέπουμε να έχουμε χαρά και λέμε “είμαι χαρούμενος”. Βλέπουμε οργή και λέμε “είμαι οργισμένος” κλπ. Έτσι συνεχώς νιώθουμε σα να είμαστε ξεχωριστή, αλλοτριωμένη ύπαρξη.

Αρέσκεια έρχεται με την απόλαυση και επιδιώκουμε επανάληψη της εμπειρίας που έδωσε ευχαρίστηση (2.7). Έτσι δημιουργείται πάθος για πρόσωπα, πράγματα και πράξεις.

Η απέχθεια είναι το αντίθετο και αποφεύγουμε πράγματα και πράξεις που φέρνουν δυσαρέσκεια ή ενόχληση (2.8). Η ζωή μας κατευθύνεται από αυτές τις δύο διαθέσεις: κυνηγάμε το ευχάριστο και αποφεύγουμε το δυσάρεστο.

Τέλος, παρά τις όποιες αντιξοότητες, τα δυσάρεστα και τον πόνο, προσκολλιόμαστε στα εγκόσμια, στην υλική ζωή, επιθυμώντας να ζήσουμε αιώνια με αυτό το σώμα, δίχως δυστυχία, βέβαια (2.9). Δεν θέλουμε να χωνέψουμε το γεγονός του φυσικού νόμου που ορίζει πως όλα τα υλικά φαινόμενα έχουν αρχή και τέλος – έτσι και το υλικό σώμα μας θα πεθάνει.

Αυτά τα 5 βασικά ελαττώματα διαλύονται βαθμιαία με Διαλογισμό.

ΟΚΤΩ ΣΤΑΔΙΑ ΓΙΟΓΚΑ
aṣṭa-āṅga-yoga (2.29)

8) samādhi
7) dhyāna 
6) dhāraṇā
5) pratyāhāra
4) prāṇāyāma
3) āsana
2) niyama 
1) yama
ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΗ (ΥΨΙΣΤΗ ΕΝΩΣΗ)
ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΣ
ΕΣΤΙΑΣΗ
ΑΠΟΣΥΡΣΗ ΑΙΣΘΗΣΕΩΝ
ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ
ΣΤΑΣΗ
ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ
ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ
Όπως βλέπουμε όμως, και όπως ακούσαμε, υπάρχουν 6 προηγούμενα στάδια προπαρασκευαστικά για τον Διαλογισμό. Τα 3,4,5 και 6 τα περιγράψαμε νωρίτερα. Τώρα ας κοιτάξουμε τα στάδια 1 και 2.
5 yama ρυθμίσεις συμπεριφοράς (2.30)

ahiṃsā
satya
asteya
brahmacarya
aparigraha
ΔΕΝ ΒΛΑΠΤΩ
ΛΕΩ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ
ΔΕΝ ΚΛΕΒΩ
ΖΩ ΣΕ ΑΓΝΟΤΗΤΑ
ΖΩ ΛΙΤΑ (ΔΕΝ ΕΠΙΘΥΜΩ)
Αυτές οι 5 ρυθμίσεις συνιστούν τη βάση της Ηθικής σχεδόν σε όλες τις θρησκείες, σε όλους τους μεγάλους πολιτισμούς. Αντιστοιχούν με τις Ιουδαιο-Χριστιανικές εντολές: ου φονεύσεις˙ ου ψευδομαρτυρήσεις˙ ου κλέψεις˙ ου μοιχεύσεις˙ ουκ επιθυμήσεις. Οι εντολές είναι απλές αλλά 2000 χρόνια Χριστιανισμού – με αυτές τις εντολές – δεν φαίνονται να έχουν άλλο αποτέλεσμα από το να φονεύουμε όσο το δυνατό πιο μαζικά και αποτελεσματικά με νέα όπλα. Ας σημειώσουμε πως η τελευταία εντολή aparigraha (ζω λιτά ή δεν επιθυμώ) ρυθμίζει τις άλλες. Όπου δεν τηρείται αυτή, δεν τηρούνται ούτε οι άλλες.

Αν γνωρίζετε καμιά Σχολή γιόγκα που αρχίζει ή έστω αναφέρει αυτές τις 5 ρυθμίσεις yama ειδοποιήστε με. Είναι πολύ πιο εύκολο να κάνεις σωματικές ασκήσεις χαλάρωσης παρά να αντιμετωπίσεις ευθέως τον εγωισμό, την απληστία, τα πάθη και τις προσκολλήσεις εφαρμόζοντας πρακτικά αυτές τις 5 ρυθμίσεις για να τιθασεύσεις τα ελαττώματα.

Το 2ο στάδιο είναι niyama, δηλ “εσωτερικές ρυθμίσεις”.

5 εσωτερικές ρυθμίσεις niyama (2.32)

śauca
santoṣa
tapas
svādhyāya
ῑśvara-praṇidhāna
ΚΑΘΑΡΟΤΗΤΑ (ΝΟΥ)
ΧΑΡΟΠΟΙΗΣΗ (ΝΟΥ)
ΑΣΚΗΤΙΚΗ (ΕΚΛΕΠΤΥΝΣΗ ΝΟΥ)
ΜΕΛΕΤΗ ΕΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩΝ
ΑΦΟΣΙΩΣΗ ΣΤΟΝ ΠΑΝΤΟΔΥΝΑΜΟ
Οι 5 yama πρέπει να ρυθμίζουν τη συμπεριφορά μας στην κοινωνία – σε σχέση με άλλα πλάσματα. Οι 5 niyama ρυθμίζουν την ψυχολογία μας. Πχ. αν νοιώθουμε μελαγχολία ή θλίψη θα πρέπει να καταβάλουμε προσπάθεια έτσι που αυτή να φύγει και να έχουμε χαρά: αυτό είναι το νόημα santoṣa “χαροποίηση”. Η δε προσπάθεια που κάνουμε να αλλάξουμε τη διάθεση είναι tapas.

Χαρά είναι η μόνη αισθηματική κατάσταση που επιτρέπει η διδασκαλία Rāja yoga του Patañjali.

Ο στόχος του Γιόγκα, όπως όλων των πειθαρχιών και φιλοσοφικών συστημάτων στη Βεδική Παράδοση, είναι η υπέρτατη Αυτογνωσία ή Αυτοσυνειδητοποίηση. Αυτό σημαίνει πως ο μαθητής συνειδητοποιεί πως ο αληθινός Εαυτός του δεν είναι διαφορετικός από τον Εαυτό, δηλ την Πρωτουσία και Πρωταιτία του Σύμπαντος. Και αν το σκεφτούμε λογικά και νηφάλια, θα δούμε πως όλοι προερχόμαστε, σε τελευταία ανάλυση, από την ίδια Πρωτουσία.

ΟΚΤΩ ΣΤΑΔΙΑ ΓΙΟΓΚΑ
aṣṭa-āṅga-yoga (2.29)

8) samādhi
7) dhyāna 
6) dhāraṇā
5) pratyāhāra
4) prāṇāyāma
3) āsana 
2) niyama
1) yama
ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΗ (ΥΨΙΣΤΗ ΕΝΩΣΗ)
ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΣ
ΕΣΤΙΑΣΗ
ΑΠΟΣΥΡΣΗ ΑΙΣΘΗΣΕΩΝ
ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ
ΣΤΑΣΗ
ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ
ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ
Πρέπει να προσθέσω και να τονίσω πως υπάρχει μια μέθοδος Διαλογισμού dhyāna την οποία ανέπτυξαν ορισμένοι Φύλακες της Βεδικής Παράδοσης στα μέσα του 20ου αιώνα στη Βόρεια Ινδία. Αυτή η μέθοδος επιτρέπει στον αναζητητή να ξεκινήσει με Διαλογισμό χωρίς να έχει την προπαρασκευή στα 6 προηγούμενα στάδια. Αν επιδοθεί σε αυτή την πρακτική με ειλικρίνεια και σπουδή μπορεί να αγνοήσει τα άλλα στάδια και να προχωρήσει στην Αυτοσυνειδητοποίηση.

Αυτό δεν σημαίνει πως ο μαθητής δεν θα ωφεληθεί αν εφαρμόσει τους 5 yama: δεν βλάπτω, λέω την αλήθεια, δεν κλέβω, ζω ζωή αγνότητας και δεν επιθυμώ. Το ίδιο ισχύει για το 3ο στάδιο άσανα. Ο Patañjali λέει απλά πως ο μαθητής πρέπει να έχει μια στάση σταθερή και άνετη (2.46). Πχ έτσι όπως καθόμαστε, αν η πλάτη μας είναι ίσια, το κεφάλι στητό και τα δυο πόδια σταθερά στο πάτωμα, αυτή είναι η maitreya-āsana, η “φιλική στάση”, που είναι σχεδόν παντελώς άγνωστη στα γυμναστήρια του hatḥayoga. Μια άλλη τρομερά χαλαρωτική και απολαυστική στάση είναι η makara- āsana, η “στάση κροκοδείλου”: ξαπλώνουμε μπρούμυτα με τα μπράτσα πλεγμένα μπροστά και το κεφάλι ν’ αναπαύεται πάνω τους ενώ αναπνέουμε αργά με το διάφραγμα. Υπάρχουν κι άλλες.

Όλα αυτά βοηθούν. Αλλά οι 5 εξωτερικές ρυθμίσεις οι 5 εντολές, yama, αν εφαρμόζονται, καθαρίζουν και τακτοποιούν τον νου μας ενώ ο Διαλογισμός είναι η καλύτερη πρακτική άσκηση για τη διάλυση των εμποδίων και των βασικών ελαττωμάτων.

Αυτά τα λιγοστά σχόλια αποτελούν εν συντομία την αλήθεια για τον yoga.

Μείνετε ενήμεροι σχετικά με τις δραστηριότητες & τα νέα του Σωματείου

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ / ΝΕΑ / ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ